Farklı farklı kişilerle bambaşka dinamiklerde ilişkiler yaşıyor olsak da genellikle farklı başlayan ilişkilerin öncekilerle hep aynı sonuçlanması oldukça olasıdır. Çoğumuz bu duruma anlam veremez, “bu sefer farklı” olacağına inanacağımız ilişkinin aynı sonuçlanması sonucunda hayal kırıklığı yaşar, bazen de kendimizi “doğru seçimler” yapmamaktan dolayı suçladıkça suçlarız. Aslında sorun bizde değil; şemalarımızda ve şema kimyamızdadır.
Şemalar, en basit tabiriyle, erken dönem yaşantılarımızdan dolayı şekillenmiş kalıp düşünceler, duygulanımlar ve davranışlardır. Bu şemalar çoğu zaman bize zarar verse ve işlevsiz dahi olsa, bize oldukça tanıdık geldikleri için kendi varlıklarını içimizde sürdürürler ve bizler farkında olmadan şemalarımıza uyumlu şekilde düşünür, hisseder ve davranırız. (Şemalar hakkında daha fazla bilgi edinmek adına Jeffrey Young ve Janet Klosko tarafından yazılmış “Hayatı Yeniden Keşfedin” kitabını okuyabilirsiniz). Bu sebeple aslında şemalarımızı devam ettirecek ve bize eninde sonunda acı verip aynı negatif durumları yaratacak bireylere çekiliriz, bu şema kimyasıdır. Birbirinin şemasını tetikleyip aktive edebilecek bireyler birbirilerine hızlıca çekilirler ve her ne kadar ilişki dinamiği gayet olumlu başlamış olsa da zaman içerisinde öncekilerle aynılaşmaya başlar. Yani farkında olmadan kendimizi bu aynılığın içerisine çeker ve hapsederiz.
Şemaların değişmesi oldukça zordur çünkü en önce birey tarafından bu şemaların fark edilmesi gerekir. Çoğumuz şemalarımızın “doğru” ve “işlevsel” olduklarına o kadar inanırız ki, bir ruh sağlığı profesyoneli olmaksızın bunları fark etmemiz neredeyse imkansızdır. Bunun yanı sıra kendi kendimize şemalarımızı ve tekrarlayan örüntülerimizi fark dahi etsek, bu şemalar ve örüntüler bize o kadar tanıdıktır onların konfor alanına sıkışır kalırız. Başlarda hissedeceğimiz yalancı konfor için sonrasında hissedeceğimiz ve yaşayacağımız acılara göz yumar hale geliriz. Şemalarımızı ve tekrarlayan örüntülerimizi değiştirebilmemiz adına özellikle Şema Terapi alanında eğitilmiş bir klinik psikolog ile çalışmak faydalı olacaktır.